Last updated on 30-04-2021
Koud douchen? Het schijnt heel goed voor je te zijn. Het verhoogt je weerstand. En als je het vaak doet schijn je het zelfs lekker te gaan vinden.
Mij niet gezien.
Toch ben ik geen Warmduscher. Ik kajak de Waddenzee over en ik stort me elke dag in het Duitse Straßenverkehr.
Met de fiets
Als Nederlandse ben ik in het zadel geboren. Ik fietste bij wijze van spreken al met losse handen voordat ik kon lopen. Maar in Duitsland is fietsen kein Vergnügen.
Stalen zenuwen moet je hier hebben.
Vijf redenen waarom fietsen in Duitsland keinen Spaß macht
De infrastructuur
Deutschland ist Autoland. Dat merk je aan alles. 20 procent van de Duitse omzet komt uit de autoindustrie. De hele infrastructuur is op autoverkeer ingericht. Op het platteland sowieso en daar snap ik het wel, maar ook in de steden. Andere weggebruikers, en fietsers al helemaal, komen unter ferner liefen.
- Je merkt het als je op een kruispunt voor vier stoplichten moet wachten om rechtdoor te kunnen.
- Je merkt het aan fietspaden die plotseling ophouden. Gewoon. Zo maar ergens.
- Je merkt het ook aan fietspaden die je een bocht van 90 graden willen laten maken. Knappe Duitse ingenieur die dát wiel gaat uitvinden.
- En voorál aan de fietspaden die er niet zijn, zodat je met je fietsje de weg moet delen met het gemotoriseerde Feierabendverkehr.
Eigenlijk zou elke Städteplaner verplicht een maand in zijn eigen stad moeten rondfietsen. En dan nog een week in een Nederlandse stad.
To get the feeling.
De mentaliteit
Fietsen noemen ze hier een fitnesstrend.
Fietsers zijn dus een beetje zielig. En masochistisch. Wie fietst er nou voor z’n lol, ’s winters, in het donker, van het ene deel van de stad naar het andere voor een afspraak? Terwijl ‚ie een auto voor de deur heeft staan?
Op fietsers mag je schelden. De media berichten over rücksichtslose Fahrradfahrer die ahnungslose omaatjes van de stoep rijden.
Das nervt.
De automobilisten
De auto is des Deutschen liebstes Kind.
De gemiddelde Duitse Autofahrer zou bij een Nederlands rijexamen durchfallen. Hij is geen fietsers gewend. Hij toetert als je met z’n tweeën naast elkaar rijdt, maar kijkt niet over zijn schouder bij het afslaan. En verder doet ‚ie alles waar je je in Nederland als fietser aan ergert, maar dan in het kwadraat.
De voetgangers
Waarom fietst iedereen hier op de stoep?
Dat vraagt iedere Nederlander, die me in Hannover bezoekt.
Fiets- en voetpaden zijn in Duitsland maar zelden duidelijk van elkaar gescheiden. Vaak zijn ze gecombineerd. Laat je Puchjes toe op de snelweg? Lijkt me geen goed idee. Ondertussen draag je als fietser bij botsingen met voetgangers wel de schuld.
Als er wél een fietspad is, is het bijna nooit voor andere weggebruikers duidelijk als zodanig herkenbaar. Als fietser heb je dus continu met overstekend wild te maken. Wild dat pampig reageert als je er wat van zegt.
De fietsers
Ze zwabberen. Ze trekken het stuur mee als ze omkijken. Ze steken geen hand uit bij het afslaan.
Dat komt omdat ze het zo weinig doen.
Rad fahren doen Duitsers als het lekker weer is. Liefst in speciale fietskleding. Met van die handschoentjes. En zo’n draadstalen mandje achterop.
Of ze gaan expeditiefietsen in de Himalaya. Meteen het andere uiterste.
Je ziet hier maar weinig mensen met volle boodschappentassen en een kind achterop door de regen fietsen.
Fietsen naar je werk? Fehlanzeige. Daar hebben ze geen douche.
Fietsen zonder helm? Aber die Unfallstatistik zeigt …
Fietsen als het onder nul is? Zu kalt. Van oktober tot april staan Duitse fietsen in de kelder. Zo is het natuurlijk wel lekker rustig op straat.
Dus?
In Nederland zit ik relaxter in het zadel. Dat ligt niet alleen aan de brede fietspaden, de veilige kruispunten en de oplettende medeweggebruikers. In Nederland hoef ik niks uit te leggen. Niemand trekt een wenkbrauw op als ik door de regen fiets. Niemand werpt me meewarige blikken toe als ik door het donker of de kou trap. En niemand vraagt me naserümpfend waarom ik geen helm op heb.
Zo, en nu allemaal aan de kant voor deze kaaskop.
Tring ….
ik lig helemaal slap van dit verhaal, want het is een waarheid als een koe. Mijn onderbuurman werkt op 650 meter afstand van zijn huis en wordt , als mevrouw de auto nodig heeft, overdag, om half acht weggebracht met diezelfde auto. En ook weer gehaald ’s avonds.
Terwijl hij een mooie herenfiets (lees: mountainbike) in de garage heeft staan, ready to go!!
Maar in Duitsland , als je op de fiets naar werk komt, is het: ach, wat zielig! Ist deine Auto in der Werkstatt???? Er wordt ietwat meewarig over gedaan: de arme sloeber kan sich eine Auto nicht leisten…..
En inderdaad, als de kraaien van het dak afvallen van de hitte, gaan ze gezellig fietsen en verbranden dan hun voorhoofden, knieën en oorlellen…
erg leuk onderwerp beim Grill….
Die stoere mountainbike wordt ongetwijfeld voor ontzagwekkende sportliche Leistungen van stal gehaald. Veel te zonde om daarop naar je werk te rijden …
Mijn (Duitse) man fietste met zijn Gazelle bij weer en wind 17 km naar zijn werk. Toen hij een keer met zijn auto was gesignaleerd, werd mij gevraagd: „Ach, hat Ihr Mann einen Führerschein?“
Dat is inderdaad wel heel typerend, zeg.
Nou Is Nederland natuurlijk veelal een vlak land waar het fijn fietsen is. Veel delen van ons grote buurland zijn heuvelachtig en dat fietst niet relaxt met kinderen voorop of achterop. Laat staan met boodschappen in een bakfiets of in een karretje achter je aan trekkend.
Als het sneeuwt is een heuvellandschap gewoon onprettig en glibberig en het sneeuwt in de heuvels ook vaker dan in ons natte kikkerlandje waar we afgelopen jaar maar drie dagen sneeuw gehad hebben. Dus ik kan me wel voorstellen dat Duitsers minder fietsen dan Nederlanders.
En als een volk veel fietst, dan wordt de noodzaak om goede fietspaden aan te leggen vanzelf groter en door veel gemeenteraden ondersteund. Immers die raadsleden fietsen zelf ook meer.
Die ontwikkeling ging in Nederland niet vanzelf, Jeroen. In de jaren zeventig kwam er actief overheidsbeleid op dat gebied. Vooral omdat het aantal auto’s enorm toegenomen was en de stedelijke infrastructuur daardoor verstopte.
Ik lach me slap! Waar ik vroeger woonde, in Stuttgart, was het nog veel erger! In de stad van Daimler en Porsche bestaan fietsers gewoonweg niet, behalve als mountainbiker in het weekend. Nu woon ik in München, daar zijn heel wat meer fietsers, vooral studenten. Mijn kinderen studeren allebei in Oldenburg. Dààr wordt veel gefietst, veelal met Nederlandse fietsen! Een paar maanden geleden was ik in Kopenhagen: een fantastische fietsstad!
Ik spaar ondertussen voor een e-bike. Dan kan ik het weekend de bergen op!
Oei, Stuttgart …. dat heeft inderdaad zelfs naar Duitse maatstaven een slechte reputatie. Een e-bike lijkt me daar geen overbodige luxe: ik heb het als erg steil in herinnering. Is München beter befietsbaar?
helemaal mee eens.
Tja, wat zal ik zeggen, het hele verhaal klopt. Ik moet jullie gelijk geven. Hier in Duitsland is het auto altijd nog een „Statussymbol“. Zonder auto ben je niets. De bushalte voor de deur maar liever s´morgens op weg naar het werk in de file staan en elke avond een half uur op zoek na een parkeerplaats gaan. En ga je met de fiets ben je zeker „Grün/alternativ“. Soms heb ik ook het gevoel autorijders en fietsers hier in Duitsland zijn vijanden. Rekening houden met elkaar ? Schijnbaar onmogelijk. En ik weet niet waarom het zo moeilijk is. In Nederland gaat het toch ook. Is het misschien de mentaliteit ? Ik heb het grotere auto en daarmee heb ik meer rechten of ik ben sterker dan jij. Ik weet het niet. Wat denken jullie ?
Die vraag vind ik lastig te beantwoorden, Mike. In Nederland zijn fietsers gelijkwaardige verkeersdeelnemers, in Duitsland niet. Ik denk dat er in Duitsland een cultuuromslag nodig is, maar ik geloof niet dat dat snel zal gebeuren.
Ich denke, das hier könnte dir gefallen, Alex: ?
https://www.derwesten.de/panorama/lektion-fuer-autofahrer-koelner-parkt-fahrrad-auf-der-strasse-id210952377.html
O ja, eine schöne Aktion, Oliver. Gut, dass sie eine Diskussion ausgelöst hat.
Dit verhaal is zo herkenbaar. Ik ben zelf actief racefietser en heb het maar al te zwaar in Duitsland. De fietspaden zijn dermate slecht dat ik met die dunne bandjes gedwongen ben op de weg te rijden. Het fietspad lijkt ook meestal op een wandelweg waar de voetgangers naast elkaar lopen en het niet nodig achten af en toe eens achterom te kijken of een fietser komt, deze verwachten ze toch niet. Het allergevaarlijkste zijn de fietspaden die aan een Aldi en Lidl voorbijgaan, de mensen die boodschappen hebben gedaan en weer in de auto stappen rijden eerst door tot op het fietspad en kijken dan eerst of de weg vrij is…oh een fietser waar komt die toch vandaag zie je ze verschrikt kijken. De stoplichten lokken bijna uit om door rood te rijden want de wachttijden zijn niet om aan te zien. Een leuke discussie had ik met ouders die het onverantwoord vonden dat ik mijn eenjarige dochter voor op het zitje had en mijn oudere zoon achterop, hoe ik wel durfde… Dat deze mensen een geweldig fietsstoelte hadden wat op een autozitje leek maar dit bevestigde op een boumarktfiets die men zelf in elkaar zet en waar de remmen nauwelijks van werken was echter niet gevaarlijk :) Zo kan ik wel even doorgaan, maar ja ik ben er inmiddels aan gewend denk ik.
Dat ervaar ik ook als erg Duits. Andere mensen in het verkeer erop wijzen wat er niet goed is aan hun gedrag.
Heb je wel eens in juli/augustus een rondje om het Bodenmeer gefietst? Eine wahre Katastrophe. Horden van behelmde op peperdure fietsen, veel te snel of veel te langzaam en zonder respekt voor de ander onderweg. En dan elk jaar meer e-bikers die een heel jaar niet fietsen en zich dan onder het fietsende vakantievolk mixen. Dan liever naar Holland rond de Zuiderzee.
Dat was eens maar nooit weer dus ….
Dit is zo herkenbaar! Wij wonen in een dorp, in Rhein-Hessen, midden tussen de wijnvelden. Fietsen is hier wel enigszins een uitdaging, maar zeker in het dorp en de directe omgeving wel te doen. Maar toch sta ik bekend als die Hollandse, die naar de winkel fietst. Ik heb het gevoel dat de fiets hier niet als vervoermiddel wordt gebruikt maar eerder als een hobby of voor een fietstochtje op zondag. Mét helm uiteraard, en vaak het hele gezin in echte sportkleding gestoken, want het is een sportieve onderneming, die pedalen rondtrappen!
Ja, precies Paulien. Fietsen doe je in Duitsland in je vrije tijd. Maar weinigen zien de fiets als een serieus vervoermiddel (zie ook de reactie van Bo, hierboven).
Wij wonen in Rheine Duitsland en hebben ein vakantiehuisje in Haaksbergen NL. Wij fietsen alleen maar in Nederland. Hebben geen zin in Duitsland te fietsen. Als ik de Duitse uitgaansrestaurants met de reclame van het akelige Baierse Weißbier zie wordt ik misselijk. Heineken, Grolsch, Kriek en Cassis hebben wij ook als Duitsers toch liever. Klaus vanuit Rheine.
Fijn dat je (net als ik) in ieder geval in Nederland wél lekker kunt fietsen, Klaus.
In Muenster is het prima fietsen. Daar is een fietspad rondom de hele stad. iedereen fietst daar.
Een fietspad om de stad heen is natuurlijk prima. Maar hoe zit het als je daadwerkelijk de stad in moet? ;)
Münster heeft inderdaad een reputatie als fietsstad binnen Duitsland. Ik ben er waarschijnlijk in december. Dan ga ik eens goed kijken hoe het daar geregeld is.
Münster als „niederländischste Stadt Deutschlands“ ist auch Fahrradhauptstadt von Deutschland. Das Fahrradparkhaus am Bahnhof mag für niederländische Verhältnisse klein sein, für Deutschland ist es etwas Besonderes. Umgekehrt erregen Fotos von geparkten „Fahrradtrauben“ aus den Niederlanden keine besondere Aufmerksamkeit – das ist normal.
Im Straßenverkehr ist die natürliche Nahrungskette umgedreht. Autos fürchten Radfahrer, nicht umgekehrt wie sonst. Münsters Kriminalitätsstatistik ist nur wegen der vielen Fahrraddiebstähle so hoch. Jeder Einwohner Münsters hat drei Fahrräder: eins in Gebrauch, eins in Reparatur und eins gestohlen.
Der Fahrradweg auf der Promenade verläuft glücklicherweise nicht um die Stadt herum, sondern um den Stadtkern entlang der historischen Stadtmauer. Hier sieht man dann auch, wer zu den echten Radfahrern zählt und wer nur ein lächerlicher Schönwetterfahrer ist: In Regen und Kälte auf dem Rad – daran erkennt man die wirklichen Radfahrer!
[…] Fietsen in Duitsland? Not for the faint of heart […]
Ik woon als Nederlander sinds 2 jaar in Duitsland. Hier in het Cuxland is het vlak en zijn ook fietspaden aangelegd. Er wordt best wel veel gefietst. En ik fiets ook. Hamburg, waar ik een tijdje heb gewerkt, is, voor Duitse begrippen, fietsvriendelijk. Er zijn niet alleen ongeveer 500 City Bikes (die je voor weinig geld kunt huren) maar buiten de spitstijden mag de fiets ook mee in de S-Bahn, U-Bahn en bus. En dat voor niets. Dit heb ik in Nederland nog niet gezien.
Indien de afstand minder dan 5 km is fiets ik per definitie. Ook met boodschappen. Maar ik word dan best vaak meewarig nagekeken ;-)
Geweldig en typerend! Ik woon in Oostenrijk en daar is het niet anders. Hoewel het aantal fietsers, vooral het aantal e-bikes de laatste jaren ontzettend gestegen is en de regering veel geld investeert in goede fietspaden, blijft het voor de meesten toch een vrijetijdsbesteding
Dat kan ik me voorstellen, Riet. Fietsen kan pas „normaal“ worden als er een cultuuromslag plaatsvindt. Daar is meer voor nodig dan een paar goede fietspaden.
haha, so is’t in duitsland, precies
Ich bin jetzt 60 Jahre alt, fahre seit 55 Jahren Fahrrad. Ich habe im ADFC und beruflich versucht, etwas für eine Verbesserung des Radfahrens in meiner Stadt Bremen zu erreichen. Jetzt bin ich sicher, dass ich es nicht mehr erleben werde. Deutsche wollen einfach nicht, dass man bequem, schnell und sicher Fahrrad fahren kann.
Selbst die Radfahrer unter ihnen (in Bremen immerhin 20 %) scheuen sich, die Fahrbahn zu benutzen, auch wo sie es dürfen, akzeptieren die Vorherrschaft des Autoverkehrs in der Planung, kaufen lieber schlechte Fahrräder oder Helme, als Geld in gute Bremsen, Beleuchtung und Gepäckträger zu investieren, finden es nicht schlimm, wenn sie von Planern zum ständigen Anhalten oder gar Absteigen genötigt werden.
So bleibt mir nur, mich jedes Jahr wieder in den Niederlanden daran zu erfreuen, dass es auch anders geht.
Leider gehen die Entwicklungen in Deutschland sehr langsam, Dieter. Schön, dass du (wie ich) wenigstens in den Niederlanden erlebst, wie schön und unbeschwert Rad fahren auch sein kann.
Wat een enorm herkenbaar verhaal. Hier in Göttingen zijn ze maar wat trots op hun „eRadschnellweg“, maar wat een bende is het in de praktijk. Het is duidelijk dat de lokale politici er vooral over spreken en niet zelf ook gebruik van maken. Met de vele studenten hier is het idee best goed, maar de uitvoering erbarmelijk. Hij houdt plotseling op en gaat dan twee straten verderop weer verder en hoe je van punt A naar dat punt B komt mag Joost weten. Gekke bochtjes, lange stukken met verbrokkelt asfalt en als grootste probleem alleen een witte/blauwe lijn als afscheiding met het voetpad. Met als resultaat dat je om de paar meter een voetganger midden op je fietssnelweg hebt lopen die je daar vooral ook niet op mag aanspreken. Dit in combinatie met fietsers die een ruimtelijk bewustzijn van een natte krant hebben en auto’s die je gewoon niet verwachten op een fietspad, maakt het voor mij elke morgen weer een survival om naar mijn werk te komen. Nee fietsen is hier helaas (voor mij als Nederlander) geen ontspannen bezigheid hier in Duitsland. Mijn Duitse vrouw heeft een tijdje in Nederland met volle teugen van onze fietscultuur genoten en ziet nu ook hoeveel er in Duitsland nog gedaan kan worden. De vraag is natuurlijk of dat ooit gaat gebeuren, maar we blijven hopen.
Hallo Gijs, interessant om jouw ervaringen te horen. Göttingen blijkt (niet heel erg verrassend …) niet erg te verschillen van Hannover.
Heel herkenbaar. Het ontbreekt aan een fatsoenlijk infrastructuur-concept en eigenlijk heeft alles met bewustwording te maken (hoe maken we de stad echt aantrekkelijk voor fietsers?). Net als jij blijf ik hopen (en ondertussen heb ik het grote geluk dat ik grote delen van de dagelijkse rit naar mijn werk door het groen kan afleggen. Die route is 6 km langer dan de weg door de stad, maar véél beter voor mijn Seelenruhe.
Keep on pedalling …
Wat mij afgelopen week in Berlijn opviel, was dat van de fietsers die er reden een relatief groot deel op racefietsen reed. Maar dan weer wel op sandalen en zonder helm.
Ik heb veel in Duitsland gefietst en vond het 30 jaar geleden een stuk linker. Toen werd er nog erg hard gereden op landweggetjes of kleinere doorgaande wegen waar geen fietspaden waren.
Vooral in NiederSachsen zijn erg veel doorgaande wegen voorzien van fietspaden. En anders zijn er doorgaande routes over landweggetjes, waar je geen auto meer treft. Er zijn ook hele mooie fietsroutes langs rivieren, maar dat is puur voor de tourist. Je slingert je een ongeluk met de rivier mee.
Aan Hannover (dat meer inwoners heeft dan Amsterdam) heb ik slechte herinneringen. Teveel verkeerslichten. In Neurenberg is het nog wat beroerder met de fietsstoepjes. Ging daar dus gewoon op de rijbaan rijden en in tegenstelling tot vroeger toeterden de automobilisten er niet meer.
Er zijn een aantal studentensteden waar je als fietser beter af bent. Münster is bekend, maar ook Göttingen en Tübingen. Maar ik ben hoe dan ook van de kleinere plaatsen. Amsterdam vind ik ook een ramp om te fietsen. In Alkmaar of Zwolle is het een stuk relaxter. Je zou overigens ook eens Quackenbrück moeten bezoeken. Daar fietsen alle scholieren zonder helm en die irritante rugzakjes zitten in de krat voorop.
Quackenbrück? Wat een geweldige plaatsnaam. Ik moest wel even opzoeken waar het ligt … in de buurt van Osnabrück dus.
Ik kan me goed voorstellen dat de situatie voor fietsers dertig jaar geleden nog veel beroerder was hier in Duitsland. Er is best wat gebeurd sinds ik hier woon. Het begin is er, zullen we maar zeggen ;)
[…] bouwen kunnen ze, die Duitsers. Nu alleen nog een betere infrastructuur […]