Dieser Artikel ist ursprünglich im niederländischen buurtaal-Blog erschienen.Ich bin gerade dabei, die beiden Blogs zusammenzulegen.
Neem jij weleens ongevraagd een slokje uit het glas van iemand die je niet kent? Nou? Dat is hoe het voor Duitsers voelt als je ze zomaar tutoyeert. Übergriffig. de grenzen van anderen niet respecterend, zonder de nodige afstand
Je overschrijdt een grens.
Sie en Du gebruik je net even anders dan u en je. Zeker als je zakelijk met Duitsers te maken hebt is het handig om de juiste aanspreekvorm te kennen. In elke situatie.
Ok, ik luister
Wij Nederlanders zeggen snel je omdat het de communicatie versoepelt. Maar we denken er nauwelijks over na: het komt bij ons niet zo nauw.
Met het Duitse Du druk je sympathie, emotionele verbondenheid en vertrouwdheid uit. Véél meer dan Nederlanders doen met je. Du gebruik je voor god, familie en goede vrienden.
Tegen mensen die je niet kent zeg je Sie. Sie is het beurtbalkje bij de kassa. Het geeft de grenzen netjes aan en zorgt voor gepaste afstand. Ook tussen mensen die elkaar al jaren kennen. Collega’s, die elke donderdag samen lunchen, kunnen zeggen:
Für Sie heute wieder den Salat mit Putenbruststreifen, Herr Meyer?
Gepaste afstand noem je dat? Ik vind het hartstikke stijf
Als Nederlander ervaar je dat Gesieze inderdaad snel als overdreven formeel. Dat komt omdat het bij u voor ons in eerste instantie om beleefdheid en respect gaat. Wij drukken er geen afstand mee uit. Vader en moeder waren in het Nederlands tot in de jaren 70 óók U. In het Duits zijn ouders Du.
Duitsers vinden het Nederlandse je en jij juist snel te familiair. In Duitsland zijn de hiërarchieën uitgesprokener en Duitsers maken een striktere scheiding tussen werk en privé. Sie maakt het makkelijker om sachlich te blijven. Ook in kritische discussies en bij lastige onderhandelingen.
Bij ruzies en irritaties blijf je met Sie beter in je rol. Tegen die dusselige Kuh op je werk, die uitgebreid met haar zus telefoneert als jij die PowerPoint af wilt krijgen zeg je gewoon:
Würden Sie das Telefonat mit Ihrer Schwester bitte woanders fortsetzen, Frau Müller?
Te netjes? Kneed wat ongeduld door je stem. Speel met ironie of desnoods sarcasme. Met Sie kun je alle kanten op.
Het is weliswaar niet die feine Art, maar sommige Duitsers schelden zelfs in de Sie-vorm, vooral in het verkeer:
Bewegen Sie Ihren Arsch, Sie Volltrottel!
Een Sie-relatie kan trouwens ook heel herzlich en zugewandt zijn. Met nét dat typisch Duitse tikkeltje beleefde afstand.
Liebe Frau Kleijn, Sie machen den besten Alten Gouda der Welt!
Dat kan wel zijn allemaal, maar als ik nou toch gewoon Du wil zeggen?
Let op. Daar hebben de Duitsers een ritueel voor: ze bieden elkaar das Du aan. Het werkt zo:
Privé biedt degene die ouder is das Du aan. In een zakelijke context ligt het initiatief bij de persoon die hoger in de hiërarchie staat. Bij personen op gelijke hoogte ligt het weer bij de oudste. Een oude rot kan een nieuwkomer op dezelfde Hierarchiestufe het Du aanbieden. Die nieuwe collega im Vertrieb bijvoorbeeld.
Ja, maar we verkopen een hartstikke hip product voor een jonge doelgroep en daarmee willen we nu ook de Duitse markt op
Tough luck. Als dienstverlener of leverancier wacht je altijd af of tot je zakenpartner je het Du aanbiedt. Ook als jij ouder bent of formeel hoger in de pikorde. Neem dus niet zelf het initiatief. Hier geldt het klant-is-koning-cliché.
Je hoeft het Du trouwens niet aan te nemen. Beleefd weigeren is ook een optie. De niet onsympathieke, maar iets te kumpelhafte buitendienstmedewerker krijgt dan dit te horen:
Ach, wissen Sie, ich bin einfach ein bisschen altmodisch und bleibe im Büro lieber beim Sie.
Ik werk in de muziek. Daar zeggen ze wél gewoon je en jij
Vooral in kunstzinnige beroepen, bij startups en in ICT-bedrijven hoor je tegenwoordig ook in Duitsland veel Du. In trendy kledingzaken ook. Maar Ikea’s Hej Du! vinden veel Duitsers echt niet kunnen.
Mwah. „Hej Sie“ lijkt me ook geen oplossing. Maar goed. I get it. Ik kan dus maar beter siezen
Ik zou het doen, ja.
Tegen vrienden in de kroeg en je badmintonclubje kun je Du zeggen. Maar de verhuurder van je vakantiehuisje in de Eifel en die nieuwe zakenrelatie zitten echt niet te wachten op distanzlose Holländer.
Du is voor intimi. Voor mensen die een slokje uit je glas mogen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in het Nederlandse buurtaal-Blog. In het voorjaar van 2019 ben ik begonnen om de Nederlandse artikelen naar buurtaal.de te verplaatsen.
Vielleicht auch interessant:
Ich finde die Idee im großen und ganzen auch gut – nur den ersten Teil deiner Überschrift habe ich nicht so ganz kapiert: Warum sollen Niederländer nicht aus deutschen Gläsern trinken? Ich wette, du hast schon aus mehr als einem deutschen Glas getrunken, so lange, wie du schon in Deutschland lebst ;-).
Das solltest du nicht allzu wortwörtlich nehmen, Tina ;)
Hallo,
da kann ich eine nette Geschichte drüber erzählen…
Vor Jaaahren war ich mit meinem Bruder (den ich nur sporadisch sah) ein Abend in NL (Arnheim) „stappen“ … bzw. wir waren in den Kneipen unterwegs. Bruder/Schwester Abend, seit langem geplant… Ich, als inzwischen Eingedeutschte, trank Bier aus den holländischen Biergläsern… was soll ich sagen… nachdem ich recht schnell drei davon getrunken hatte, fragte mein Bruder mich besorgt, ob ich ein Alkoholproblem hätte…. HAHAHA bis heute ein running gag in unserer Familie.
Die Gläser in NL sind aber auch wirklich nicht mit den in D zu vergleichen, betrifft aber auch die Kaffeetassen. Puppenhaustäschen in NL wie ich finde :-)
Ich gratuliere aber zu Buurtaal.nl ich werde meine Familie darauf aufmerksam machen! Daumen hoch!
Herzliche Grüße
Sylvia
Danke Dir, Sylvia! Es freut mich sehr, dass Dir buurtaal so gut gefällt.
Veel leesplezier nog!
Übrigens ist es in Gegenwart Unbekannter sowieso keine gute Idee, aus offenen Gläsern zu trinken, weil immer häufiger Angriffe mit K.O.-Tropfen erfolgen, die dann richtig üble Konsequenzen haben.
Fijn om te horen, Sandra!
Liebe Alex,
ich finde beide Blogs super und habe mir vorgenommen, ab und zu etwas beizusteuern – hier in Dinxperwick gibt es genügend Begegnungsmöglichkeiten zwischen Niederländisch und Deutsch und natürlich zwischen den menschen, die diese beiden Sprachen sprechen oder lernen wollen.
Werner Brand
– Erster Vorsitzender der binationalen Bürgerinitiative Dinxperwick e.V. –
Das finde ich toll, Werner. Leuk!
Liebe Grüße in die Grenzregion!
Zelf heb ik de indruk dat Duitsers op dit punt aan het veranderen zijn, maar het kan ook m’n leeftijd zijn. Zelf gebruik ik Sie omdat het gramaticaal makkelijker is. De laatste keer ging ik bij een paar mensen zitten in een soort biertent, omdat het regende. Het was volgens hen toch echt niet de bedoeling dat ik de Sie-vorm gebruikte. Dat werd al na een paar minuten duidelijk gemaakt. Mijn indruk was dat we elk tussen de 50 en 60 waren. Zij woonden in de buurt van Freiburg/Breisgau en ik was er een dagje op vakantie.
Mijn ouders sprak ik ook niet aan met u, terwijl buurkinderen (zelfs op later leeftijd) dat wel deden bij hun ouders en zelfs nog altijd doen. Ik vind dat te afstandelijk en het komt bij mij niet prettig over.
Ja, dat is ook zo, Ximaar. Ik wilde met dit artikel laten zien dat u en jij in het Nederlands en het Duits een verschillende gevoelswaarde hebben (en dat je nog steeds moet oppassen met het klakkeloos gebruiken van „Du“).
Juist Ximaar, de Duitsers veranderen EN het is ook de leeftijd omdat 50 plussers, met elkaar, is iets ‚besonders‘. Altijd zo geweest, denk ik.
Wir sind alle etwas entspannter geworden in dem Alter, müssen vielleicht keinem mehr was beweisen und sehen nicht jeden als Kokurrenz. Vielleicht nimmt das etwas den Druck raus aus dem Kennenlernen?
Aber Alex hat schon Recht, Deutsche legen bei Fremden mehr Wert auf den Abstand und der wird, in Deutschland, mit ‚Du‘ und ‚Sie‘ sehr bedacht eingehalten.
Nur in unserer Generation (alle die aussehen wie 30 aber knapp über 50 sind) ist alles etwas zwangsloser und die Distanz verschwindet finde ich. Man hat einfach zuviel gemeinsam – ein Arbeitsleben, Kinder, Haustiere, Schwiegereltern – um sich nicht zu verstehen :)
En Ximaar … jeder der auf Urlaub nach Deutschland kommt wird als grundsätzlich sympathisch eingestuft. Etwas seltsam vielleicht aber sympathisch :)
Hallo Alex, habe via Internet meinen ‚mittelalten‘ Holländer kennen- und liebengelernt. Man merkt täglich, dass es Unterschiede zwischen unserem jeweiligen Kulturgut gibt. Um mehr darüber zu erfahren und aus Deinen Informationen zu profitieren würde ich mich freuen, lieber Alex, mehr von Dir zu erfahren.
Hallo Uschi, schön dass du auf buurtaal gestoßen bist. Ich wünsche dir viel Spaß beim Stöbern – da bekommst du sicher schon reichlich Informationen :)
Ik maakte ook een fout met Sie of Du!
Kreeg als antwoord ,Ich habe nicht mit dich in Sandbank gespield.
Ich würde es nicht wirklich als Fehler sehen, Martin. Manchmal ist es einfach schwierig einzuschätzen, was das Gegenüber bevorzugt.
Ich kenne in dieser Situation auch den Ausdruck:
(sinngemäß: Haben wir als Kindern zusammen gespielt?)
Sehr gut beobachtet und beschrieben. Vor allem die Zitate sind super!
Allerdings: Es macht einen großen Unterschied in Deutschland, ob Menschen in den 70er Jahren an der Studentenbewegung teilgenommen haben oder nicht. Ich erkenne das noch heute und weiß oft ganz instinktiv, wie ich jemanden ansprechen soll. Zweitens: In manchen Regionen ist das „Du“ normal, z.B. im Bundesland Tirol in Österreich. Auch im norddeutschen Plattdeutsch gibt es praktisch kein „Sie“. Das mit dem „Hamburger Sie“ hat mir Spaß gemacht – habe ich selbst in einem Job täglich praktiziert.
Hi Rainer, ja, zum Glück ist es im wirklichen Leben noch mal deutlich differenzierter als ich beschrieben habe :) Spannend, das mit der Studentenbewegung.